Là người có dòng dõi Đột Quyết – Mông Cổ, Timur Lenk chịu thấm nhuần trong văn hóa Ba Tư.[4]Ông đã khao khát phục hồi lại Đế quốc Mông Cổ, thế nhưng trận chiến nặng nề nhất của ông là chống lại quân Kim Trướng hãn quốc của Mông Cổ, trận chiến không bao giờ bình phục được sau chiến dịch của ông chống lại Tokhtamysh. Ông tự cho mình là một ghazi (chiến binh thần của đạo Hồi), nhưng các trận chiến lớn nhất của ông là chống lại các quốc gia Hồi giáo.

Ông qua đời trong một chiến dịch chống nhà Minh, thế nhưng những ghi chép lại cho thấy rằng trong một phần đời của mình ông đã là một chư hầu lén lút của nhà Minh và thậm chí con trai của ông là Shah Rukh đã viếng thăm Trung Hoa năm 1420.[5] Ông là một người bảo trợ cho nghệ thuật nhưng cũng cướp hiếp, cướp đoạt và thảm sát và phá hủy các trung tâm học thuật vĩ đại trong thời kỳ chinh phục của mình. Ông nắm quyền lực tuyệt đối nhưng chưa bao giờ ông tự cho mình hơn một thủ hiến (Ả Rập) và cuối cùng ông đã cai trị nhân danh của một Đại Hãn Chingizid chịu thuần phục, người chỉ hơn một tù binh một chút.

Ông đã cai trị một đế quốc mà ngày nay trải dài từ Nam Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Iraq, Kuwait và Iran, xuyên qua Trung Á bao gồm một phần của Kazakhstan, Afghanistan, Azerbaijan, Gruzia, Turkmenistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Pakistan, Ấn Độ, và thậm chí vươn đế Kashgar ở Trung Quốc. Bắc Iraq vẫn còn nằm dưới quyền của người Assyria Kitô giáo cho đến khi bị Timur Lenk phá hủy.[6]

Di sản của Timur Lenk là một thứ trộn lẫn; trong khi Trung Á phát triển rực rỡ dưới thời kỳ cai trị của ông, những nơi khác như Bagdad, Damascus, Delhi và các thành phố Ả Rập, Ba Tư, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đã bị cướp đoạt và phá hủy và hàng triệu người đã bị tàn sát. Do đó trong khi di sản Timur để lại vẫn còn ở Trung Á, ông lại bị phỉ báng bởi các xã hội Ấn Độ, Ba Tư và Ả Rập. Đồng thời, nhiều người Tây Á vẫn đặt tên con cái theo tên ông còn văn học Ba Tư gọi ông là "Teymour, kẻ chinh phục Thế giới" (Ba Tư: تیمور جهانگير‎ ​).

Thời thơ ấu

Timur được sinh ra tại Transoxiana, gần Kesh (một khu vực ngày nay được biết nhiều hơn với tên Shahr-e Sabz, 'thành phố xanh,'), tọa lạc cách Samarkand 80 km về phía nam của quốc gia Uzbekistan ngày nay.

Timur đánh giá phần lớn tính chính thống ban đầu của mình vào dòng dõi phả hệ của Thành Cát Tư Hãn. Ông xuất thân từ những người chinh phục Mông Cổ, những người đã tiến hành Tây tiến sau khi đã thành lập nên Đế quốc Mông Cổ.

Cha của ông, Taraghay, là tù trưởng bộ lạc Barlas, một bộ lạc du mục nói tiếng Đột Quyết[7] bộ lạc có xuất xứ Mông Cổ có gốc gác từ người chỉ huy Mông Cổ Qarachar Barlas. Taraghay là chắt trai của Qarachar Noyon và, nổi bật trong các thành viên thị tộc bạn bè của mình là người đầu tiên chuyển sang Hồi giáo, Taraghay có thể đã kế thừa hưởng được thứ vị cao trong quân đội do thừa kế; giống như cha mình là Burkul, tuy nhiên, ông lại ưa thích cuộc sống ẩn dật và nghiên cứu. Taraghay cuối cùng đã ẩn dật ở một tu viện Hồi giáo, nói với con trai mình rằng "thế giới là một cái bình xinh đẹp đầy rẫy những con bọ cạp."

Dưới cách nhình của người cha, nền giáo dục ban đầu cho Timur đã đạt tới mức mà đến tuổi 20, Timur không những đã tinh thông các hoạt động ngoài trời mà còn đạt được một danh tiếng là một người có học mà còn là một người đọc chăm chú kinh Qur'an. Như cha của mình, Timur là một người theo Hồi giáo và đã chịu ảnh hưởng của dòng Sufi.

Phả hệ giả mạo ghi trên bia mộ của ông đã mang xuất thân của ông về với Ali, cũng như sự hiện diện của những người Shiite trong quân đội của ông, khiến cho một số nhà quan sát và học giả gọi ông là một người Shiite. Tuy nhiên, người cố vấn tôn giáo chính thức của ông là học giả Hanafite tên gọi là Abd alJabbar Khwarazmi. Có bằng chứng cho thấy ông đã chuyển qua Nusayri dưới sự ảnh hưởng của Sayyed Barakah, một lãnh đạo Nusayri từ người thầy thông thái của ông, Balkh. Ông cũng đã cho xây một trong những tòa nhà đẹp nhất của ông tại mộ của Ahmed Yesevi, một vị thánh Sufi Đột Quyết có ảnh hưởng, người đã có nhiều hoạt động truyền bá Hồi giáo Sunni trong các nhóm dân du mục.

Lãnh đạo quân sự

Ông bắt đầu sự nghiệp quân sự rộng lớn của mình sau khi thành lập thành công vùng Transoxania (hiện nay là Uzbekistan) thông qua các phản bội chính trị và các chiến dịch quân sự. Với lòng trung thành với các nhà cai trị khác trong khu vực, ông đã trải qua 10 năm tiếp theo để giành lãnh thổ, hỗ trợ Kim Trướng hãn quốc trong cuộc chiến chống Nga và đánh bại nhiều quân đội lớn. Nhưng đó chỉ là sự khởi đầu của những nỗ lực của ông, và năm 1383, Thiếp Mộc Nhi bắt đầu loạt chinh phục Ba Tư của mình, thách thức nhiều triều đại đối địch trong nỗ lực bảo vệ đế quốc của ông và mở rộng lãnh thổ của ông.

Sau khi chiếm đa số miền Đông Ba Tư và đánh bại một vị vua quan trọng của Mông Cổ, Tokhtamysh, Thiếp Mộc Nhi và quân đội của ông đã chiếm Moscow trong một năm. Tuy nhiên, trong suốt thời gian vắng bóng của ông ở Ba Tư, các cuộc nổi dậy lớn đã nổ ra để giành lại sự thống trị trong khu vực, tất cả đều bị đàn áp bởi quân đội của Thiếp Mộc Nhi. Biết được lãnh thổ Samarkand của mình đang được các lực lượng quân đội của ông xử lý, Thiếp Mộc Nhi đã tấn công Ấn Độ, nơi ông tin rằng các nhà Sultan quá khoan dung đối với các môn đồ Hindu của họ. Ông đã vượt qua sông Indus vào năm 1398 và diễu hành quân đội của mình vào Delhi, nơi ông chiếm phần lớn thành phố, một sự kiện có thể gây ra một sự trở ngại lớn cho khu vực. Kết quả của cuộc chinh phục này, ông đã rời khỏi Delhi với một phần lớn thành phố bị hư hỏng, sử dụng 90 con voi bị bắt để mang kho báu và đá từ mỏ đá để xây dựng một nhà thờ Hồi giáo ở quê nhà.

Năm 1399, Thiếp tổ chức cuộc thám hiểm quân sự mới để tấn công vị vua của Ai Cập vì tội xâm phạm lãnh thổ và diễu hành ở Syria, ông đã tấn công và chiếm được thành phố Aleppo. Năm 1401, quân đội của ông chiếm thành phố Damascus. Sau đó, ông chuyển sang tấn công Baghdad trong cùng năm đó và thảm sát 20.000 công dân của nó, phá hủy tất cả các tòa nhà của nó và các di tích quan trọng trong quá trình này.

Thiếp Mộc Nhi và quân đội của ông có 200.000 lính băng qua tuyết sâu và những con sông đông đúc tới Trung Quốc, nhưng cuối cùng phải dừng lại ở Kazakhstan. Thiếp Mộc Nhi bị cảm lạnh và chết trong cuộc hành trình. Cuộc thám hiểm tới Trung Quốc của ông đã bị bỏ rơi ngay lập tức, và cơ thể của ông đã được đưa về Samarkand, nơi nó đã được mai táng dưới vòm mộ Gur Amir trong một chiếc quan tài bằng thép dưới một tấm ngọc bích dài 6 feet. Trên hòn đá được ghi:"Đây là nơi nghỉ ngơi của một vị vua hùng mạnh và vĩ đại, vị vua vĩ đại nhất, chiến binh hùng mạnh nhất, Chúa Timur, Đấng Chiến thắng của Thế giới".